Cách chọn món ăn có thể khiến một người có nguy cơ gan nhiễm mỡ cao hơn 43% so với người khác dù lượng calo nạp vào và mức tập thể dục như nhau.
Gan nhiễm mỡ, xơ gan và các bệnh gan nặng khác thường được liên kết với việc lạm dụng rượu, song không chỉ có vậy.
Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí y học The American Journal of Clinical Nutrion tháng 1-2024 cảnh báo một số món ăn mà nhiều người vẫn sử dụng hằng ngày cũng có thể phá hoại lá gan theo cách không ngờ đến.
Nguy cơ gan nhiễm mỡ hay nghiêm trọng hơn là xơ gan, bệnh gan nặng khác cũng có thể gây ra bởi các món chế biến sẵn mà chúng ta vẫn ăn hằng ngày – Ảnh minh họa từ Internet
Nhóm tác giả đến từ Trường Y tế công cộng Arnold thuộc Đại học Nam Carolina, Trường Y khoa Havard và Trường Y tế công cộng Havard TH Chan (Mỹ) đã phân tích dữ liệu của gần 174.000 người từ 40-69 t.uổi, thu thập bởi ngân hàng sinh học Biobank của Anh.
Sau thời gian theo dõi trung bình 8,9 năm, có 1.108 người đã bị gan nhiễm mỡ, 350 người bị xơ gan, 134 trường hợp ung thư gan và 550 trường hợp mắc các bệnh gan khác.
Nhóm tình nguyện viên được chia làm 4 nhóm, phân tích nhiều yếu tố. BMI trung bình của từng nhóm tương tự nhau, tiêu thụ mỗi ngày trên dưới 2.000 calo như nhau, hoạt động thể chất cũng tương đương.
Khác biệt lớn nhất giữa 4 nhóm là mức tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến được điều chỉnh theo năng lượng trung bình ở nhóm thứ nhất chỉ là 209 g/ngày
Nhóm thứ hai tiêu thụ 353 g/ngày, nhóm thứ ba 508 g/ngày, nhóm thứ tư 818 g/ngày.
Kết quả cho thấy tỉ lệ ăn UPF trong thực đơn hằng ngày càng cao, nguy cơ gan nhiễm mỡ và bệnh gan nặng càng tăng; không nhận thấy tác động đáng kể đến bệnh ung thư gan.
So với nhóm thứ nhất, nhóm thứ tư tăng 43% nguy cơ gan nhiễm mỡ, 18% nguy cơ xơ gan và 50% nguy cơ mắc bệnh gan nặng.
UPF cũng gây ra sự khác biệt trong các dấu ấn sinh học lâm sàng. Những người ăn nhiều UPF nhất có men gan cao hơn 26% so với nhóm 1, triglyceride (chất béo trung tính) cao hơn 15%, trong khi cholesterol “tốt” HDL lại thấp.
Ngoài ra, UPF có chất lượng dinh dưỡng kém hơn do thường vắng mặt nhiều vi chất quan trọng; mật độ năng lượng, đường bổ sung, muối, phụ gia lại cao. UPF cũng gây viêm cao, làm trầm trọng thêm quá trình viêm trong tiến triển của bệnh gan.
UPF cũng từng được chứng minh là dễ gây béo phì và phá hoại hệ thống chuyển hóa nói chung.
Theo BBC Good Food, các loại UPF phổ biến có thể kể đến gồm: nước ngọt, nước tăng lực; đồ ăn nhẹ đóng gói (kem, bánh kẹo, khoai tây chiên…); bánh mì, bánh ngọt hay bánh quy sản xuất công nghiệp; bơ phết lên bánh; nước trái cây đóng hộp; thịt chế biến (xúc xích, lạp xưởng, jambon…), sản phẩm giả thịt chế biến sẵn cho người ăn chay, mì gói…
Chuyên gia tiết lộ: Ăn 2 loại trái cây có tính kiềm trước khi đi ngủ, gan sạch như được rửa bằng nước
Bí quyết để có gan khỏe mạnh, không đọng độc tố hóa ra đến từ 2 loại quả quen thuộc.
Những năm gần đây, con người ngày càng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe, đặc biệt là gan. Theo ThS.BS Trần Hữu Duy (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh), gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể con người và có các chức năng quan trọng như đào thải độc tố, sản xuất mật, lưu trữ vitamin, khoáng chất, chuyển hóa các chất, tổng hợp các yếu tố đông m.áu albumin…
Xuất phát từ những nguyên nhân khác nhau, gan có thể đối mặt với nhiều bệnh lý như viêm gan, gan nhiễm mỡ, ung thư gan, xơ gan…
Tuy nhiên, các vấn đề về gan cũng ngày càng gia tăng do lối sống hiện đại thay đổi. May mắn thay, trong nghiên cứu của mình, Viện sĩ Lý Lan Quyên (người Trung Quốc) đã phát hiện 2 loại trái cây có tính kiềm, mỗi ngày ăn một chút trước khi đi ngủ có thể khiến gan khỏe mạnh như được rửa sạch bằng nước.
Uống nước chanh táo thường xuyên giúp bạn được bổ sung một số vitamin và chất dinh dưỡng quan trọng cho gan. (Ảnh minh họa)
Trái cây có tính kiềm là loại tạo ra phản ứng kiềm trong cơ thể con người, rất giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và các chất dinh dưỡng khác có vai trò quan trọng đối với sức khỏe.
Nghiên cứu của Viện sĩ Lý Lan Quyên cho thấy, táo và chanh là hai loại trái cây có tính kiềm, tác dụng bảo vệ gan của chúng đặc biệt đáng kể. Táo rất giàu pectin và vitamin C, có thể thúc đẩy chức năng giải độc của gan, giúp loại bỏ các chất có hại ra khỏi cơ thể. Chanh rất giàu axit citric, có thể kích thích gan sản xuất mật, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và chuyển hóa chất béo, giảm gánh nặng cho gan.
Tiêu thụ táo và chanh mỗi ngày trước khi đi ngủ có thể làm sạch gan. Điều này là do thành phần kiềm của táo và chanh có thể trung hòa các chất có tính axit trong cơ thể, giảm gánh nặng cho gan, thúc đẩy chức năng giải độc của gan.
Đồng thời, chất xơ trong táo và chanh có thể giúp ruột loại bỏ chất thải, giảm kích ứng cho gan. Ngoài ra, táo và chanh rất giàu vitamin, khoáng chất, có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng cho gan.
Bạn nên chọn mua những quả táo có màu đỏ sậm đều màu, không bị loang màu xanh đỏ. (Ảnh minh họa)
Theo y học cổ truyền, táo có tính ôn, thông kinh lạc tỳ, tốt cho gan. Tính axit của táo có thể kiềm chế khí của gan và ngăn khí của gan trở nên quá mạnh. Đối với những người bị gan nhiễm mỡ, táo còn có vai trò giúp tiêu hóa và loại bỏ chất béo, là thực phẩm bảo vệ gan rất tốt.
Trái ngược với táo, gan lại không hề thích sầu riêng vì nếu ăn nhiều có thể âm thầm khiến gan nhiễm mỡ. Nguyên nhân là bởi nó có lượng đường và calo quá cao. Trong 100g sầu riêng (phần thịt) có chứa hàm lượng đường cao tới 27g.
Theo ThS.BS Doãn Thị Tường Vi (Bệnh viện 198), chanh là nhóm hoa quả rất tốt mà chúng ta có thể dùng hàng ngày. Hàm lượng vitamin C trong chanh hấp thu và chuyển hóa rất tốt mà không mất đi trong quá trình chế biến (vì chúng ta thường ăn quả tươi). Đặc biệt, lượng vitamin C này khi vào cơ thể có tác dụng nâng cao sức đề kháng, làm vững bền các thành mạch, tăng cường quá trình chuyển hóa và thải độc cho gan.
Các chuyên gia về dinh dưỡng cũng khuyên rằng khi sử dụng nhóm hoa quả như chanh, cam, bưởi nên ăn cả tép để bổ sung thêm chất xơ, giúp nhuận tràng, đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể bằng đường tiêu hóa. Như vậy cũng có nghĩa là giảm được gánh nặng cho hoạt động của lá gan.
Các chuyên gia về dinh dưỡng cũng khuyên rằng khi sử dụng nhóm hoa quả như chanh, cam, bưởi nên ăn cả tép để bổ sung thêm chất xơ, giúp nhuận tràng, đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể bằng đường tiêu hóa. Như vậy cũng có nghĩa là giảm được gánh nặng cho hoạt động của lá gan.
Tuy nhiên, chúng ta nên tiêu thụ chanh vừa phải. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học Pan African vào năm 2018, axit citric trong chanh có thể làm mòn men răng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng khi bạn tiêu thụ chanh nhiều và thường xuyên. Những người mắc chứng trào ngược axit sẽ dễ bị ợ chua khi dùng quá nhiều chanh, đặc biệt lúc đói bụng.
Trong vỏ chanh chứa D-Limonene – là chất đóng vai trò loại bỏ những chất độc hại ra khỏi cơ thể, góp phần vào việc bảo vệ gan. (Ảnh minh họa)
Lưu ý, ngoài việc ăn táo và chanh trước khi đi ngủ, chúng ta còn có những cách khác để bảo vệ sức khỏe gan:
Trước hết, hãy duy trì thói quen sinh hoạt tốt, tránh những thói quen xấu như uống rượu, hút thuốc. Các chất có hại trong rượu, t.huốc l.á có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan và làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan.
Thứ hai, ăn uống hợp lý, tránh ăn quá nhiều, đặc biệt là các thực phẩm chứa chất béo, nhiều đường. Ăn quá nhiều chất béo và đường có thể dẫn đến tích tụ chất béo trong gan, tăng nguy cơ các bệnh như gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, bạn nên duy trì vận động ở mức độ vừa phải để tăng cường chức năng trao đổi chất của cơ thể và phát huy khả năng giải độc của gan.
