Củ đậu hay còn gọi là sắn nước thường được dùng trực tiếp, xào nấu nhưng loại cây này còn được dùng để giải độc rượu, chữa một số bệnh ngoài da hay làm mờ tàn nhang…
1. Đặc điểm của cây củ đậu
Củ đậu có tên gọi khác là sắn nước, tên khoa học là Pachyrhizus erosus thuộc họ Cánh bướm (danh pháp khoa học: Fabaceae).
Đây là loài thực vật dây leo, rễ phát triển thành củ có hình dạng như con quay lớn. Lá kép gồm có 3 lá chét, phiến lá mỏng và có màu xanh lục.
Quả có vỏ màu vàng nâu nhạt, rộng từ 4 – 12cm, dài từ 4 – 8cm. Hoa mọc ở kẽ lá tạo thành chùm, hoa có màu tím nhạt. Quả không có cuống, bề ngoài hơi có lông, rộng 12mm, dài 12cm. Bên trong quả có khoảng 9 hạt, hình thấu kính, đường kính khoảng 6mm.
Bộ phận dùng: Lá, rễ củ được dùng để làm thuốc.
Thu hái – sơ chế: Sau khi hái về đem rửa sạch, gọt bỏ vỏ, được dùng ăn trực tiếp hoặc chế biến thành món gỏi, xào nấu,…
Bảo quản: Nơi thoáng mát.
Thành phần hóa học: Dược liệu này chứa nhiều thành phần hóa học, trong đó gồm có tinh bột, nước, protide, chất vô cơ,… Hạt củ đậu chứa chất béo, đường, tinh bột, độ ẩm.
Tính vị: Vị ngọt thanh, tính mát. Quy vào kinh phế, vị.
Tác dụng của củ đậu theo Đông y: Chỉ khát, sinh tân, giải độc.
Cách dùng, liều lượng: Rễ củ đậu không có độc nên có thể dùng với liều lượng lớn. Bạn có thể dùng ở dạng xào nấu hoặc dùng ăn trực tiếp.
Củ đậu có tác dụng giải độc.
2. Bài thuốc từ cây củ đậu
Bài thuốc chữa l.ở l.oét ngoài da: 100g củ đậu. Giã nát củ đậu và nấu với dầu vừng, sau đó dùng hỗn hợp thoa lên vùng da cần điều trị ngày 03 lần mỗi lần 40 phút, rồi rửa sạch bằng nước sạch, không để dính vào mắt.
Cách chữa bệnh ghẻ nước: Lá củ đậu, rửa sạch, để ráo lá củ đậu và xát vào chỗ da bị ngứa ngày 02 lần, mỗi lần 20-30 phút.
Bài thuốc giải độc rượu : Củ đậu tươi 1kg và 100g đường cát. Cắt nhỏ củ đậu và trộn với đường cát, dùng ăn trực tiếp.
Củ đậu cắt nhỏ trộn đường cát giúp giải độc rượu.
Cách giảm vết thâm và mờ tàn nhang : Củ đậu tươi 1kg. Giã củ đậu lấy nước, sau đó làm sạch mặt và thoa nước củ đậu lên da. Massage trong 10 phút và rửa lại với nước lạnh.
T.rẻ e.m bị rôm sảy: Thái lát củ đậu phơi khô tán bột bôi lên da ngày 02 lần sáng, chiều, lưu khoảng 30 phút rồi rửa sạch.
Trị say nắng: Dùng 1kg củ đậu tươi gọt vỏ rửa sạch giã nát lấy nước uống.
Bên cạnh đó, ăn củ đậu thường xuyên giúp giảm ốm nghén ở phụ nữ có thai và ăn củ đậu tươi giúp giảm căng thẳng stress, ngủ ngon giấc hơn.
Nước củ đậu có thể làm mờ tàn nhang khi bôi lên da.
3. Những lưu ý khi dùng
Lá và hạt của cây củ đậu chứa tephrosin và rotenone có thể gây ngộ độc. Nếu ăn phải sẽ có triệu chứng đau bụng dữ dội, co giật, hạ đường huyết, nôn mửa liên tục, mê man bất tỉnh, rối loạn nhịp tim và suy hô hấp dẫn đến t.ử v.ong. Trong trường hợp này phải đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được hỗ trợ hô hấp, sục rửa dạ dày và điều trị triệu chứng.
Củ đậu hay sắn nước đem lại nhiều công dụng đối với sức khỏe. Tuy nhiên nếu sử dụng quá nhiều, bạn có thể bị đầy bụng, ợ hơi và khó tiêu. Vì vậy chỉ nên bổ sung loại củ này với liều lượng thích hợp để tăng cường sức khỏe và hạn chế các tác dụng phụ.
Không dùng củ đậu trong những trường hợp dị ứng với lá, hạt củ đậu.
T.rẻ e.m dưới 3 t.uổi không nên ăn củ đậu vì hệ tiêu hóa còn non yếu.
Lá tía tô có công dụng bất ngờ gì cho sức khỏe?
Mọi người dùng lá tía tô như một loại gia vị hoặc rau thơm giúp tăng sự hấp dẫn của món ăn, mà không biết rằng loại lá này có những công dụng bất ngờ cho sức khỏe.
Tía tô thuộc họ Lamiaceae, có loại lá màu tím hung và màu xanh lục, vị cay, tính ấm. Theo Y học cổ truyền Trung Quốc, tía tô tác dụng tán phong hàn, hóa đờm, giải độc, hỗ trợ chữa hen suyễn, lưu thông khí huyết.
Lá tía tô có loại lá màu tím hung và màu xanh lục. (Nguồn: Sohu)
Nghiên cứu hiện đại cũng phát hiện ra rằng các thành phần chính của dầu tía tô gồm: axit -linolenic, axit palmitic, axit linoleic, axit oleic, axit stearic, vitamin E và các nguyên tố vi lượng khác. Dưới đây là những lợi ích mà lá tía tô mang lại.
Chống dị ứng, hỗ trợ điều trị ho, giảm viêm
Y học cổ truyền cho rằng tía tô có thể dùng để chữa ho. Một nghiên cứu của Nhật Bản từng chỉ ra rằng chiết xuất tía tô có thể ức chế phản ứng dị ứng trên da chuột.
Lá tía tô chứa nhiều loại flavonoid, axit rosmarinic, vitamin K, B-carotene và các thành phần khác có tác dụng phục hồi chức năng miễn dịch, giảm phản ứng viêm và đặc biệt có tác dụng đối với đường hô hấp.
Vì vậy, lá tía tô rất hữu ích trong việc giảm bớt hoặc loại bỏ các triệu chứng dị ứng. Perillaldehyde là nguồn gốc tạo ra mùi thơm của tía tô, loại lá này có tác dụng thúc đẩy tiết dịch tiêu hóa, an thần, loại bỏ buồn nôn và nôn.
Làm đẹp da
Trong lá tía tô chứa beta carotene, là một chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho quá trình trao đổi chất.
Nó cũng có tác dụng chống oxy hóa và có thể làm giảm tổn thương do kích thích tia cực tím đối với tế bào da. Chất này còn thúc đẩy quá trình trao đổi chất bình thường của da và có tác dụng làm đẹp da.
Phòng tránh mất trí nhớ ở người già
Bệnh mất trí nhớ Alzheimer là do sự tích tụ “protein -amyloid” trong não. Thành phần “axit rosmarinic” có trong tía tô có tác dụng ức chế sự tích tụ protein -amyloid và chống trầm cảm.
Kháng khuẩn, kháng virus
Lá tía tô nhiều tác dụng dược lý như kháng khuẩn, kháng virus, cầm m.áu, chống oxy hóa và chống khối u. Đã có nghiên cứu chứng minh dịch chiết xuất từ lá tía tô có thể ức chế sự gia tăng của virus SARS-CoV-2, ngăn chặn virus gây bệnh đường hô hấp khác xâm nhập vào cơ thể.
Tía tô tác dụng thanh nhiệt, trừ cảm cho người có triệu chứng cảm lạnh. Ngoài ra, lá tía tô có thể dùng nấu cùng với gừng làm nước ngâm chân, chống hôi chân, lưu thông khí huyết.
Kích thích ăn ngon
Mùi thơm của lá tía tô có tác dụng kích thích thần kinh khứu giác, thúc đẩy tiết dịch dạ dày và tăng cảm giác thèm ăn. Một số món ngon có thể kết hợp cùng lá tía tô để gia tăng gia vị như cháo thịt tía tô, ốc om chuối đậu, cà bung…
